Kozalar

Dünyanın en saygın ve büyük Tiyatro Festivali olan Uluslararası Avignon Tiyatro Festivalinde ilk defa Türkiye’den bir metin, reji ve ekip ile prömiyer yapıp bir ay boyunca Fransa’da sahnelenen Adalet Ağaoğlu’nun yazdığı Tiyatro Pangar‘ın Kozalar oyunu; Ayşenil Şamlıoğlu’nun rejisi, Demet Evgar, Binnur Kaya ve Esra Dermancıoğlu’nun performansları ile Ekim ayından itibaren Türk seyircisi ile buluşuyor.

Adalet Ağaoğlu’nun günceli kalbinden yakalayan oyunu Kozalar, 1971’de, soğuk savaşın hâkim olduğu dünya algısının Türkiye’deki yansımaları üzerine ele alınmış bir oyun. Ancak günümüzde dünyanın dört bir yanını etkileyen terör, iç savaş, kadınların toplumdaki yeri ve mültecilerle ilgili konulara da ışık tutuyor.

Yönetmen Ayşenil Şamlıoğlu “Kozalar” için yarattığı dünyayı şu şekilde dile getiriyor; “Dış dünyada kopan kıyametten kendini soyutlamaya çalışan üç oyun kahramanı kadın, hayattan kaçarken aslında kendilerini tutsaklaştırmaktadırlar. Oyun, gerçek diyaloglarla başlayıp süratle gerçek dışı grotesk bir yapıya doğru yönelir, kendilerini soyutlayabilmek için çevrelerine ördükleri kozaların oyun kahramanlarını dışında durmayı seçtikleri dünyadan koruyamayacağı gerçeği ile sona erer.

Oyunun sahnelenişinde de bu grotesk yapıya uygun bir dekor, kostüm, ışık, makyaj, beden dili hâkimdir. Kurulan dünyanın, her ögenin, evrensel simgelerle konuşması sonucu dil engeli aşılarak seyirciye ulaşılmaktadır. Kadınların oyunun her aşamasında daha da groteskleşerek adeta bir hayvana dönüşüp kendi korkularıyla yarattıklarından oluşan bir kozaya kendilerini hapsetmeleriyle finale ulaşılacaktır. Ne yazık ki dış dünyanın “korkutucu tehlikelerle” dolu olması gerçeği oyunun yazıldığı tarihten bu yana değişmediğinden metin hala çarpıcı bir şekilde güncelliğini korumaktadır. Toplumun dayattığı değer yargıları, bastırılmış arzular, korkular, yabancılaşma, sahip olduklarına sığınarak korunabileceğini zannetmek, erkek egemen dünyada evinde yarattığı küçük mutluluklara sığınarak var olma çabası, cinsel kimliğini dahi sahip olduğu düzen üstünden çözümleme gayreti oyunun temelinde duranlardır.

Peki ama “yaşamdan kaçılarak sürdürülen şeyin yaşamak olduğuna emin miyiz?!”

Yazar: Adalet Ağaoğlu
Yönetmen: Ayşenil Şamlıoğlu
Oyuncular: Demet Evgar Binnur Kaya Esra Dermancığlu
Prodüksiyon: Tiyatro Pangar
Yönetmen yardımcısı: Tuğçe Tamer 
Koreografi: Candaş Baş Müzik: Sabri Tuluğ Tırpan
Işık tasarım: Cem Yılmazer 
Dekor tasarım: Serdar Yılmaz
Kostüm tasarım: Tomris Kuzu 
Ses tasarım: Okan Yalabık 
Makyaj tasarım ve Uygulama: Cansu Sakız
Fotoğraf ve video: Edze Ali-Yiğit Evgar
Afiş tasarım: Furkan Birgün
Uluslararası Proje koordinatörü: Göknur Gündoğan