"Kökleri Anadolu'dan Yükselen Çınar" Adnan Saygun 110 Yaşında

Adnan Saygun 110 Yaşında etkinliği CRR Konser Salonu'nda gerçekleşecek.

Şef : Gürer Aykal
Solistler : Gülsin Onay(Piyano), Emre Engin (Keman)

Konser öncesi söyleşi: Saat 19.00
Prof. Dr Gülper Refiğ CRR Fuaye Salonunda konser öncesi söyleşi gerçekleştirecek.

Klasik batı müziğinde yapıtlar vermiş bir Türk bağdarı, müzik eğitimcisi ve budun müzik bilimcisidir (etnomüzikolog). Saygun, ilk T.C. Devlet Sanatçısı'dır. Türk müzik tarihinde Türk Beşleri olarak anılan bestecilerden birisi olan Saygun, ilk Türk operasının bestecisidir. Cumhuriyet Dönemi Türk müziğinin en çok seslendirilen eserlerinden "Yunus Emre Oratoryosu" en önemli yapıtıdır. 

Saygun 1922 yılında, Macar Tevfik Bey'in öğrencisi oldu. 1925 yılında Fransızca olan La Grande Encyclopedie'den müzikle ilgili makaleleri çevirerek birkaç ciltlik büyük bir Musiki Lugati meydana getirdi. İlkokullarda öğretmenlik yaptığı dönemde Ziya Gökalp'in, Mehmet Emin'in, Bıçakçızade Hakkı Bey'in şiirleri üzerine okul şarkıları yazdı. 1925 yılında devletin yetenekli gençleri müzik eğitimi için Avrupa'daki önemli konservatuvarlara göndermek üzere açtığı sınava girmek isteyen genç müzisyen, annesinin ani ölümü üzerine bu fırsatı kaçırdı. Orta dereceli okullarda müzik öğretmenliği yapmak için açılan sınavı kazanarak 1926 yılından itibaren bir süre İzmir Erkek Lisesi'nde müzik öğretmenliği yaptı.

1927 – 1928 yıllarında "Re Majör Senfoni"yi besteleyen sanatçı; 1928 yılında hükümetin müziğe yetenekli gençler için açtığı sınavı tekrarlaması üzerine fırsatı yakaladı ve devlet bursuyla Paris'e gönderildi. Vincent d'Indy (kompozisyon), Eugène Borrel (füg), Paul le Flem (kontrpuan), Amédée Gastoué (gregoryen ezgileri) ile çalıştı. Paris'teyken Op. (Opus) 1 sıra numaralı Divertissement adlı orkestra eserini yazdı. Saygun’un bu bestesi 1931 yılında jüri başkanının Henri Defossé (Cemal Reşit Rey'in orkestra şefliği hocasıdır) olduğu Paris’teki bir beste yarışmasında ödül kazandı. Saygun, 1931'de Türkiye'ye dönüp bir süre Musiki Muallim Mektebi'nde müzik öğretmenliğine başladı; müzik imlası ve kontrpuan dersleri verdi.

Saygun, 1934 yılında Atatürk'ün talebiyle, Türkiye'yi ziyaret edecek olan İran Şahı Rıza Pehlevi şerefine ilk Türk operası olan Özsoy Operası Op. 9'u bir ay gibi çok kısa bir sürede yazdı. Liberettosunu Münir Hayri Egeli'nin yazdığı opera, Türk milletinin doğuşunu, İran ve Türk milletlerinin kökü uzak tarihe dayanan kardeşliğini ifade etmekteydi. Eserin prömiyeri 19 Haziran 1934 gecesi Atatürk ve Rıza Pehlevi huzurunda gerçekleştirildi.

Kerem, Köroğlu, Gilgameş, koral eserler, 5 senfoni, çeşitli konçertolar, oda müziği eserleri, vokal ve enstrümantal parçalar, sayısız türkü derlemeleri, kitaplar, araştırmalar, makaleler yazdı. Eserleri New York NBC, Orchestre Colonne, Berlin Senfoni Orkestrası,  Northern Sinfonia, Julliard Quartet gibi topluluklar tarafından seslendirildi. 

Sanatçı, 6 Ocak 1991 tarihinde pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. 

Gülper Refiğ
Ankara’da doğdu. Erenköy Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra gittiği Almanya’da Hmburg Yüksek Müzik Akademisi Piyano Bölümü’nden mezun olarak Türkiye’ye döndü. 

1975 yılında Halit Refiğ ile evlendi. 1979 MSGSÜ Devlet Konservatuvarı’nda göreve başladı. 2006 – 2013 yılları arasında Müzikoloji Bölüm Başkanlığı görevini yürüttü. Halit Refiğ’in bazı filmlerinin piyano müziklerini seslendirdi. Cumhuriyet Dönemi Türk Bestecileri Adnan Saygun ve Necil Kazım Akses üzerine kitapları, yurtiçi ve yurtdışında yayınlanmış makaleleri vardır. Halen kitap yazımı, konferans ve makale çalışmaları devam etmektedir. Refiğ, halen İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde yüksek lisans dersleri vermeye devam etmektedir.

Gürer Aykal
Müzik eğitimine Ankara Devlet Konservatuarı’nda başlayan Gürer Aykal, Necdet Remzi Atak’ın öğrencisi olarak 1963 yılında Keman Bölümü, Adnan Saygun’un öğrencisi olarak da 1969 yılında Kompozisyon Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl devlet bursu kazanıp İngiltere’ye giderek Londra’da Guildhall Müzik Okulu’nda André Previn ve George Hurst gibi önde gelen şeflerin yanında orkestra şefliği okudu. 1972’de Guildhall Müzik Okulu ve Kraliyet Müzik Akademisi İleri Şeflik Bölümlerini birincilikle bitirdi. Ardından İtalya’ya giden Aykal, Accademia Musicale Chigiana’dan Şeflik Nişanı aldı ve Santa Cecilia Akademisi’ni Franco Ferrara’nın asistanlığını yaparak bitirdi. Bu arada Adnan Saygun’un isteği üzerine Pontificio Istituto di Musica Sacra’da Bartolucci ile Gregoryen koro müziği ve Rönesans çoksesli öğrenimi de gördü. 1975 yılında Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın sürekli şefliğine atanan Aykal, daha sonra bir süre Devlet Opera ve Balesi’nin genel müdürlüğünü yaptı. Bu arada Suna Kan’la birlikte kurduğu Ankara Oda Orkestrası’nın ülkemizdeki etkinliklerinin yanı sıra yurtdışında da yüzden fazla konserini yönetti. Avrupa ülkelerinin önde gelen orkestraları ile sayısız konserler verdi; İngiliz Oda Orkestrası’nı Güney Amerika ve Karayipler Turnesi’nde yönetti. Amsterdam Concertgebouw Oda Orkestrası’nın da şefliğini yaptı. Eğitimci yönü yurtiçi ve yurtdışında orkestra şefliği profesörlüğünü de kapsayan Gürer Aykal, ABD’de Indiana (Bloomington) Üniversitesi, Teksas Tech ve UTEP üniversitelerinde ileri orkestra şefliği dersleri verdi. Halen Bilkent Üniversitesi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda eğitimcilik görevini sürdürüyor. Müzik alanındaki uluslararası başarıları ve hizmetleri nedeniyle 1981 yılında kendisine “Devlet Sanatçısı” unvanı verilen Aykal, bugüne kadar yaptığı CD kayıtlarında Londra Filarmoni, Kuzey Almanya Radyo (NDR), Ankara Oda, Bilkent Senfoni, Cumhurbaşkanlığı Senfoni ve El Paso Senfoni orkestraları gibi önde gelen birçok sanat topluluğu ile Bach, Beethoven, Mozart, Tchaikovsky, Elgar, Smetana, Ravel, Erkin ve Saygun gibi büyük bestecilerin yapıtlarını seslendirdi. 

Gülsin Onay
Piyano eğitimine üç buçuk yaşında başlayan ve Üstün Yetenekli Çocuklar Kanunu kapsamında Paris Konservatuvarı'nda eğitim gören Gülsin Onay'a 1987 yılında Devlet Sanatçısı unvanı verilmiştir. 1988 yılında Boğaziçi ve 2007 yılında Hacettepe Üniversiteleri tarafından Fahri Doktora ile onurlandırılmıştır. Onay, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Solisti olup, Bilkent Üniversitesi'nin de Sürekli Sanatçısıdır. Yurtiçi ve dışında pek çok yardım konseri veren Gülsin Onay, 2003 yılında UNICEF Türkiye Milli Komitesi tarafından “İyi Niyet Elçisi” seçilmiştir. Sanatçıya ayrıca Sevda-Cenap And Müzik Vakfı tarafından 2007 Onur Ödülü Altın Madalyası ve Donizetti 2011 Klasik Müzik Ödülleri Yılın Piyanisti ödülü, 42. İstanbul Müzik Festivali’nin 2014 “Onur Ödülü” Gülsin Onay’a verilmiştir.

Gülsin Onay'ın 20'yi aşkın albüm kaydı, yorum gücü yanında repertuvar zenginliğini de yansıtır. Ülkemizde CD'leri Lila Müzik etiketiyle yayınlanan sanatçının, özellikle Rachmaninov ve Çaykovski piyano konçertolarını seslendirdiği albümü başta Vladimir Ashkenazy olmak üzere pek çok meslektaşının takdirini kazanmıştır. Gülsin Onay son yıllarda Amerika'da da peş peşe çıkan albümleriyle adından söz ettirmektedir. VAI firması DVD olarak Grieg ve Saint-Saens konçertolarını yayınladı. 2011 sonbaharında piyasaya çıkan “Liszt, Haydn & Schubert” CD'si ile birlikte sanatçı Amerika'da artık Dorian Sono Luminus etiketi altında kayıt yapmaktadır.

Emre Engin
2001 yılında Uludağ Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda keman eğitimine Özgür Özkök ile başladı. İlk konserini CAKA (Cihat Aşkın ve Küçük Arkadaşları) projesi kapsamında İBB Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda verdi. Emre, kemana başladığı yıldan beri gerek ulusal gerekse uluslararası birçok masterclass ve festivale katıldı. Bu masterclass ve festivallerden bazıları; 2006, 2007 ve 2013 yılları Uluslararası Keshet Eilon Summer Festivali, 2009 Uluslararası Tunus Genç Virtüözler Festivali, 2009 ve 2012 New Virtuosi Keman Master kursu, 2015 Ottowa Summer Music Institute Young Artist Programı ve 2014 Uluslararası Londra Britten Müzik Festivali’dir. Emre, katıldığı bu festivallerde Cihat Askın, Shmuel Ashkenasi, Eduard Grach, Vadim Gluzman, Patty Kopec, Shlomo Mintz, Itzhak Rashkovsky, Jen Repko, Ani Schnarch ve Juri Zhislin gibi isimler ile çalışma ve önemli sahnelerde konser verme fırsatı buldu. Katıldığı birçok yarışma ve odisyonlarda ödüller almıştır. Bunlardan bazıları, 2012 İstanbul Müzik Festivali Genç Solistligi, 2013 Royal College of Music ve Sudborough Vakfi tarafından “Yehudi Menuhin” ödülü, 2014 Ankara İlhan Özsoy Anısına Keman Yarışması birinciligi ve 2013 RCM Muse Chamber Music yarışması ikinciligi ve juri ozel ödülüdür. Genç kemancı, Uludağ Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Gençlik Senfoni Orkestrası, Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası, Samsun Devlet Opera ve Bale Orkestrası, MIAM Oda Orkestrası, İstanbul Devlet Konservatuvarı Senfoni Orkestrası, Bursa Sinfonietta, ADK - DER Oda Orkestrası ve Eskişehir Belediye Senfoni Orkestrası gibi birçok orkestra eşliğinde konser olanağı bulmuştur. Verdigi orkestra eşlikli konserlerin yanısıra birçok resital ve “Saubat” adlı piyano triosu ile oda müziği konserleri veren genç kemancının konser verdiği önemli mekanlar arasında Londra Royal Festival Hall, Londra Steinway Hall, St. James’s ve St. Pancras Church, V&A Museum Recital Hall, Londra Britten Theatre, Madrid Music Above Park House, Istanbul Aya Irini, Sureyya Operasi, İş Sanat Milli Reasurans Resital Salonu, Cemal Resit Rey Konser Salonu ve Tel Aviv Opera House vardır.